تعامل حقوق بشر و حقوق کیفریدر فرایند دادرسی عادلانه

«تعامل» که در لغت به معنی با یکدیگر داد و ستد کردن است، ارتباط و نزدیکی دو شئ یا موضوع متفاوت را با حفظ اصالت اولیه نشان داده و در این اثر حاکی از بین رشته ای بودن عنوان پایاننامه می باشد. بنابراین آشنایی با شرایط حقوقی و سیاسی و جامعه شناختی در این امر اهمیت فراوان داشته و تأثیر حقوق کیفری و حقوق بشر را در یکدیگر اجتناب ناپذیر می کند. در اثر حاضر سعی شده است مطالب مربوط به تعامل حقوق بشر و حقوق کیفری در مقررات و اسناد بین المللی و حقوق ایران، ابتدا به صورت سهل و آسان به رشته تحریر درآید تا خواننده در همان ابتدا با مباحث بسیار تخصصی حقوقی روبرو نشود بنابراین یک بخش تمهیداتی تحت عنوان کلیات آورده شده که در دو فصل جداگانه تنظیم گشته است. در فصل اول از کلیات، به اصطلاحات، معانی و سیر تکامل حقوق بشر و و حقوق کیفری پرداخته شده است. در فصل دوم نیز که بیشتر جنبه کاربردی دارد، ابتدا با مجموعه اسناد و قوانین حقوق بشر آشنا گردیده و سپس فرآیند دادرسی را توضیح و در انتها مهمترین مولفه حقوق بشر در عرصه حقوق کیفری که همان اصل برائت و کرامت ذاتی انسان است را تشریح می کنیم. در ادامه به مباحث اصلی و تخصصی پایاننامه می رسیم که در دو بخش جداگانه به بررسی تعامل از جنبه های شکلی و ماهوی تنظیم گردیده اند. در بخش اول که به بررسی جنبه های آیین دادرسی این تعامل می پردازیم، دو فصل مجزا تحت عنوان رعایت حقوق دفاعی متهم و نیز دادرسی عادلانه خواهد آمد. زیرا حقوق دفاعی متهم (مانند حق بهره مندی از معاضدت وکیل و حق سکوت) مختص شخص اخیر بوده و بزه دیده مشمول آن قرار نمی گیرد و در مقابل مولفه های دادرسی عادلانه مشترک بین دو طرف دعوی کیفری بوده و مقولاتی چون واجد صلاحیت بودن مراجع رسیدگی کیفری، استقلال و بی طرفی در دادرسی، علنی بودن رسیدگی کیفری و اصل تساوی سلاحها را در بر می گیرد. در بخش دوم و پایانی نیز به تعامل ماهوی حقوق بشر و حقوق کیفری می رسیم که پس از ارجاع پرونده از نهاد تحقیق به دادگاه اقدامات مرجع اخیر را در بر می گیرد. از این رو، این بخش نیز به دو فصل مجزا تقسیم شده و ابتدا به اصول حاکم بر اقدامات محاکم کیفری در پرتو حقوق بشر می پردازیم و سپس در فصل دوم به سیاست های جنایی و کاربردی کیفری در طول محاکمه و پس از آن نظری خواهیم افکند. در واپسین صفحات پایاننامه نیز نتیجه گیری و پیشنهادات نگارنده به رشته تحریر در می آید که در آن توضیح فرضیات و نیز اهم مواردی که می تواند راهگشا باشد برای استفاده خوانندگان محترم آورده می شود